Wróżka z Krety, czyli lebiodka kreteńska

Greckie, naturalne kosmetyki BioAroma rozkochały mnie w sobie bez pamięci. I dzięki BioAroma pokochałam lebiodkę kreteńską, z której esencjonalny olejek dodawany jest do większości produktów. 

Lebiodka kreteńska (Origanum dictamnus, dittany of Crete, Cretan dittany, hop majoram), to aromatyczna bylina o leczniczych właściwościach, która rośnie dziko tylko na górskich stokach i wąwozach znajdujących się na greckiej Krecie, a jej nazwa w kreteńskim dialekcie oznacza „miłość”.

Lebiodka zawsze była wysoko ceniona. Od tysięcy lat miejscowi używali jej jako zioła leczniczego w przypadku wielu problemów zdrowotnych, a jej nadzwyczajne właściwości opisywali w swoich pismach starożytni twórcy, jak Homer czy Plutarch. W starożytnej Grecji Hipokrates przepisywał roślinne leki jako panacea na różnego rodzaju schorzenia, a lebiodkę polecał na bóle żołądka i problemy z układem trawienia, a także w postaci kompresów do leczenia ran czy nawet do wywołania menstruacji. Natomiast grecki filozof Arystoteles w swoim dziele „Historia zwierząt”opisuje jak „dzikie kozy na Krecie, kiedy zostaną zranione przez strzały, szukają lebiodki, która ma właściwości usuwania strzał z ciała”, nawiązując do jej właściwości zatrzymywania krwawienia.

Lebiodka uważana jest za symbol miłości, gdyż tylko najbardziej oddani młodzi zakochani wspinali się na niebezpieczne górskie stoki i głębokie wąwozy Krety, aby zebrać bukiet różowych kwiatów i ofiarować go swoim ukochanym na znak wielkiej miłości. Nawet w czasach współczesnych zbieranie lebiodki kreteńskiej było i jest bardzo ryzykowne, a mężczyźni narażają swoje życie i zdrowie wspinając się na niebezpieczne skały, aby dowieść swojego prawdziwego oddania.

Obecnie dziko rosnąca roślina zaklasyfikowana jest jako rzadka i objęta jest ochroną prawną. Do wyrobu kosmetyków wykorzystuje się rośliny uprawiane w szklarniach.

Dzięki zawartości karwakrolu fenolowego lebiodka wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwgrzybicze. Stosuje się ją jako środek przeciwreumatyczny, środek oksytotyczny, na bóle żołądka i do leczenia ran. Na Krecie uważana jest jako „cudowny lek na wszystko” i stosuje się ją przy wielu schorzeniach: ból gardła, kaszel, bóle menstruacyjne, bóle żołądka, przy nadciśnieniu, jako środek moczopędny, jako czynnik wspomagający przy porodzie itp.

Lebiodka kreteńska zbierana jest w okresie kwitnienia w letnich miesiącach, wykorzystywane są jej liście oraz kwiaty, zawierające olejki eteryczne, garbniki, flawonoidy i żywice. Eksportuje się ją na użytek przemysłu farmaceutycznego i perfumeryjnego, olejki służą również do aromatyzowania napojów alkoholowych, jak wermut czy absynt. Wchodzi w skład likieru ziołowego Benedictine. Posiada przyjemny aromat, zwłaszcza w połączeniu z pietruszką, tymiankiem, czosnkiem, solą i pieprzem. Kwiaty lebiodki są zbierane, suszone i służą do przygotowywania herbat ziołowych.

W medycynie lebiodkę wykorzystywano do leczenia ran, łagodzenia bólu i ułatwienia porodu. Z korzenia przygotowywano maść na rwę kulszową (więcej o rwie kulszowej na Droga do Siebie), a sok zażywany z winem pomagał w przypadku ukąszeń węża. Ponadto stosowana była na problemy gastryczne (nieżyt żołądka, zatrucia pokarmowe), a także reumatyzm. Lebiodka w postaci ciepłego naparu stanowiła środek przeciwdrgawkowy, do wzmacniania mięśni serca i tętnic, jako środek wzmacniająco-tonizujący w przypadku menstruacji, a w połączeniu z cynamonem i miodem jako środek łagodzący kaszel. Współczesne badania wykazały, że skutecznie pomaga w przypadku wrzodów żołądka.

Zewnętrznie lebiodkę stosuje się w postaci kompresów na rany i stłuczenia. Chętnie wykorzystywana jest w przemyśle kosmetycznym jako składnik odżywczy i nawilżający dla suchej, odwodnionej skóry. Naturalne kosmetyki zawierające w swoim składzie lebiodkę kreteńską cieszą się sporym zainteresowaniem. Obecnie najpopularniejszymi produktami kosmetycznymi są innowacyjne zabiegi odmładzające twarzy oraz przeciwcellulitowe kremy do ciała. Lebiodkę kreteńską przebadano naukowo i wykazano, że stanowi skuteczny środek opóźniający procesy starzenia skóry, a także zmniejszający cellulit.

W Polsce dostępny jest esencjonalny olejek z lebiodki kreteńskiej (90 zł, 5 ml) oraz suszone kwiaty (30 g, 25 zł) w sklepie Golden Oil.